Basınçlı çoraplar sporcular için gerçekten işe yarıyor mu?

"Kanıtlar anekdot tadında, ancak algının, iyileşmeye faydaları inkar edilemez."

Koşucuları, daha hızlı maraton koşma ve hızlı iyileşme vaat eden bu yeni trend için ikna etmeye gerek yok. 

Üreticilerin, basınçlı çorap ve taytların oksijen miktarını arttırdığı, laktik asidi azalttığı, krampları önlediği ve kas yorgunluğunu en aza indirdiğini iddia etmeleri, bu mucize giysinin, atlet çevresinde en popüler yeni ürün olmasına yol açmıştır.

Bu kompresyon çorabı ve taytlarının, iddia edildiği gibi faydalarının olup olmadığı soru işaretidir. Hatta araştırmacıların bile konuyla ilgili ortak net bir yanıtı bulunmamaktadır.    

Massey Üniversitesi, Spor ve Egzersiz Bölümü Doçenti Ajmol Ali " koşucuların bu tür giysilere duyduğu güven konusunda hiç bir şüphe yok" derken aynı zamanda da konuyla ilgili yaptığı çalışmalarda birbirinden farklı sonuçlarla karşılaşmıştır.  

Basınçlı çoraplar elbette kronik venöz bozukluklarında savaşmak için kullanılan önemli bir ürün.

Ancak atlet dünyasında işe yarayıp yaramadığı biraz belirsiz. Bazen yanıt "evet" bazen ise "hayır"

Charles Sturt Üniversitesi profesörü Rob Duffield, egzersiz sırasında giyilen basınçlı giysilerin performansı arttırdığına dair çok az kanıt olduğunu ve bununla ilgili yeterli çalışmanın olmadığını belirtti.

Yapılan bir araştırmada, 21 erkek koşucu ile yapılan 2 adım testinde kompresyon çorabı kullanmış, yorulma süresinin biraz uzadığı kaydedilmiştir.

Bir çalışmada da özellikle bisiklet ve performans atlamada çorabın yan kasların salınımı engellediği ve kas verimliliğini küçük ölçüde arttırdığı gözlemlenmiştir.  

Ancak Ajmol Ali, performans artışlarının gerçekten kompresyondan dolayı mı yoksa sporcuların kompresyon algısından mı kaynaklandığını söylemenin neredeyse olanaksız olduğunu kaydetti.

Ve yapılan sayısız çalışmada koşu sürelerinde, oksijen tüketiminde ve kalp atış hızında herhangi bir farklılık olmadığı gözlemlendi. 

Güney Afrika Stellenbosch Üniversitesi, spor fizyolojisi profesörü Elmarie Terblanche, yapılan çoğu araştırmanın bu kompresyon giysilerinin performans arttırmaya yönelik bir avantajının olmadığını belirtti. 

Terblanche, çalışmaların genellikle laboratuarlarda yapıldığını, Güney Afrika'da düzenlenen İki Okyanus Ultra Yarışmasında gerçek anlamda bir çalışma yapabildiklerini belirtti. Yapılan bu çalışmada ise dikkat çekici bulguların olduğunu söyledi. 

Bu çalışmasındaki bulgulara göre kompresyon çorabı kullanan sporcularla kullanmayanlar arasında yapılan karşılaştırmada, kullananlar da daha az kas hasarı olduğu ve daha çabuk iyileşme görüldüğü hatta bazılarının 3 gün sonra antrenman yapacak seviyede olduğu görüldü. Bir dikkat çekici sonuç ise çorap giyenlerin ortalama 12 dakika daha hızlı koşmaları.

Terblanche, " Bu koşunun Güney Afrika'nın en zor koşusu olduğu dikkate alınırsa bu durum çok önemli." 

Terblache koşuculara bu giysileri önerirken, yaptığı çalışmaların belirleyici bir ölçü olmadığını genel anlamda diğer çalışmalarla aynı bulgular elde ettiğini belirtti. Bu çalışmasının sonucu olarak gerçek hayatta her zaman bir plasebo etkisi (farmakolojik olarak etkisiz bir ilacın, telkine dayalı bir etki ortaya çıkarma halidir) olabileceğini sözlerine ekledi. 

10.000 metre rekorunu elinde tutan Amerikalı atlet Chris Solinksy, 2011 yılında 27 dakika ile rekoru tekrar kırarken varis çorabı kullanıyordu. 

Solinksy, antrenman yaparken ve yarışlarda kompresyon çorabı kullandığını ve iyileşme süreçlerinin daha çabuk olduğunu belirtiyor. Ancak bunun her zaman geçerli olmadığı daha önce kanıtlandı.

Solinksy, bilim adamlarının konu hakkındaki bulgular ya da konuyla ilgili düşünceler için endişe etmiyor. Kullanmayı sevdiğini söylüyor.  

Ajmol Ali, " Atletler bu giysileri giymeyi seviyorlarsa, performanslarını arttırmada ve iyileşme sürecini hızlandırmada yardımcı olduğunu hissediyorlarsa (gerçek etki ya da plasebo etkisi olsun olmasın) giymelerini önermekte herhangi bir sakınca görmüyorum."

Kelly O’Mara

Gazeteci  

Önemli: Bu site üzerindeki hiçbir içerik, yayınlandığı tarihten bağımsız, doğrudan doktorunuz veya başka bir nitelikli sağlık profesyoneli/uzmanı tarafından verilen tıbbi tavsiyenin yerine kullanılmamalıdır. Bu sitede önerilen, anlatılan hiç bir bilgi doğrudan doktorunuz veya nitelikli sağlık profesyoneli/uzmanı tarafından verilen tıbbi tavsiyenin önüne geçmez. Bütün içerikler genel bilgilendirme amaçlıdır.