Kan basıncını düşürmek için ilaçsız bir yöntem:

Renal denervasyon adı verilen bu teknik, böbreklere kan sağlayan sinirleri hedef alıyor. Peki, bu yeni onaylanan prosedüre kimler aday olabilir?

1 Kasım 2024 Julie Corliss, İcra Editörü, Harvard Heart Letter Gözden Geçiren: Dr. Christopher P. Cannon, Harvard Heart Letter Baş Editörü; Harvard Health Publishing Editör Danışma Kurulu Üyesi

2023 yılında FDA, yaşam tarzı değişiklikleri ve ilaçlarla kontrol altına alınamayan yüksek tansiyon (hipertansiyon) tedavisi için iki renal denervasyon sistemini onayladı. Her iki sistem de böbreklere kan taşıyan renal arterlerin etrafındaki bazı sinirleri devre dışı bırakarak çalışır. Bu sistemlerden biri sinirleri hedef almak için ultrason enerjisi, diğeri ise radyo frekans enerjisi kullanır. Halen FDA incelemesinde olan üçüncü bir sistem ise alkol kullanmaktadır.

Vücut genelindeki sinir ağı, kan basıncınızı düzenlemeye yardımcı olmak için beyninizden, kalbinizden ve böbreklerinizden gelen sinyalleri alır. Bu sinirlerdeki artmış aktivite kan basıncını yükseltebilir. Böbreklere kan taşıyan arterleri çevreleyen sinirlerin bir kısmını devre dışı bırakmayı amaçlayan bir prosedür, kan basıncını düşürmeye yardımcı olabilir.

Kimler bu yönteme aday olabilir?

Tipik bir kan basıncı hedefi 130/80’den düşüktür, ancak doktorlar bu hedefi kişinin diğer sağlık durumlarına göre ayarlayabilir. Yaklaşık yedi kişiden biri, üç veya daha fazla tansiyon ilacı (dahilinde bir diüretik) kullanmasına rağmen hedefinin üzerinde kalan tansiyon sorunu olan dirençli hipertansiyona sahiptir. Amerikan Kalp Derneği'nin 5 Ağustos 2024'te Hypertension dergisinde yayımlanan bilimsel bildirisine göre bu kişiler, renal denervasyon için en uygun adaylardır.

Bununla birlikte, her iki sistem de yaşam tarzı değişiklikleri ve ilaçlara rağmen yüksek seyreden kan basıncı olan kişiler için ek tedavi olarak daha geniş bir onaya sahiptir; bu, dirençli hipertansiyon tanımını tam olarak karşılamayan kişileri de kapsar. Harvard’a bağlı Massachusetts General Hospital'da Hipertansiyon Bölüm Başkanı Dr. Randall Zusman, “Hipertansiyonlu kişiler kan basıncı hedeflerine ulaşmak için ortalama iki ila üç ilaç kullanıyor,” diyor. Ancak bazıları dört, beş, hatta altı farklı ilaca ihtiyaç duyabiliyor.

Dirençli hipertansiyon gibi görünen bazı kişiler aslında ilaçlarını reçete edildiği şekilde kullanmamaktadır. Dr. Zusman, “Daha önce yaşadıkları hoş olmayan yan etkiler nedeniyle ilaç kullanmaya isteksizler ya da zaten başka birçok ilaç aldıkları için ek ilaç kullanmak istemiyorlar,” diye ekliyor. Ancak renal denervasyon için potansiyel adaylar, daha yüksek dozları veya ek ilaçları tolere edemeyen, yalnızca iki veya hatta tek ilaç kullanan kişiler arasında da bulunabilir.

Prosedür ne kadar etkili?

Renal denervasyon, kan basıncı ölçümünün ilk rakamı olan sistolik kan basıncını ortalama 8 ila 9 puan düşürür; bu da tek bir tansiyon ilacının sağladığı düşüşe yaklaşık olarak eşittir. Ancak bu yanıt kişiden kişiye çok farklılık gösterir; bazı kişiler daha dramatik düşüşler yaşarken, bazıları hiç yanıt vermeyebilir. Prosedürün neden bazı kişilerde daha iyi sonuç verdiğine dair araştırmalar henüz sonuçsuz kalmıştır ve renal denervasyonun nasıl çalıştığı tam olarak anlaşılamamıştır. En son kanıtlar, faydaların en az üç yıl sürdüğünü göstermektedir.

Renal denervasyon sırasında neler olur?

Bu prosedürde, doktor ince, esnek bir kateteri uyluk üst kısmındaki bir damara yönlendirir ve bu kateteri kan damarlarından geçirerek renal arterlere ulaştırır. Kateterin ucundaki küçük bir cihaz, her iki böbreğe giden bazı sinirleri devre dışı bırakır. İşlem, bilinçli sedasyon altında yapılır (hafif uyutulmuş ve rahatlamış bir halde olursunuz, ancak bir miktar ağrı hissedebilirsiniz) ve yaklaşık 45 dakika sürer. Sonrasında insanlar hastanede veya cerrahi merkezde en az altı saat, bazen gece boyunca kalır.

Kalp sorunları için uygulanan çoğu kateter bazlı tedavi artık bilekteki bir arterden yapılmaktadır; bu, daha az kanamaya ve daha hızlı iyileşmeye olanak tanır. Massachusetts General Hospital'da Kardiyak Kateterizasyon Laboratuvarı'nın Tıbbi Direktörü Dr. Joseph Garasic, “Ancak mevcut renal denervasyon cihazlarındaki kateterler bilekten böbreklere kadar uzanacak kadar dar veya uzun değil,” diyor. Ancak bilek yaklaşımlarını mümkün kılacak kateterler geliştirilme aşamasında olup, bir iki yıl içinde kullanıma sunulması bekleniyor.

Şu an için renal denervasyon yalnızca büyük tıbbi merkezlerde ve cihazlardan birinin klinik deneylerine katılan merkezlerde uygulanmaktadır. Dr. Garasic, “Şu anda 180 olan sistolik kan basıncına rağmen beş ilaç alan birisi gibi en acil ihtiyacı olan kişileri tedavi etmeye odaklanıyoruz,” diyor. Ancak bilek kateterleri de kullanıma sunulduktan sonra yöntemin önümüzdeki yıllarda daha yaygın hale gelmesini bekliyor.

Dr. Zusman, “Gelecekte, doktorların renal denervasyonu yeni teşhis konmuş genç hipertansiyon hastalarında ilaç tedavisine alternatif olarak kullanacağını düşünüyorum,” diyor.

kaynak: Harvard Health