Dolaşım sistemi – arterler ve damarlar dolaşım (sirkülasyon) sistemimizin bir parçasını oluştururlar. Kalpten başlayan kan dolaşımı, arter, doku ver organlarımıza taşınır. Damarlar aracılığı ile de tekrar kalbe gelirler. Geri dönen kan yer çekimine karşı hareket etmek zorundadır. Kanın geri dönüşünü kasılan kaslar ve kapak sistemi gerçekleştirir. Bu arada kanda yüksek miktarda bulunan oksijen, doku ve organlar tarafından kullanılır ve geri dönen kanda oksijen neredeyse hiç kalmaz. Bu nedenle gelen kanın rengi daha açık kırmızıyken geri dönen kanın rengi daha koyudur.
Damarda bulunan kapakçıklar kanın tek yönde ilerlemesini sağlayarak geri dönmesini bloke ederler. Bu sayede kan dolaşımını tek yönde yapar. Eğer damar çeperleri gerginleşir ve daha az esneme yaparsa kapakçıklar güçsüzleşir. Zayıflamış kapakçıklar kanın geri sızmasına hatta tamamen ters yönde akmasına neden olabilir. Böyle bir durumda kan damarlarda birikip damarların genişlemesine ve şişmesine neden olabilir. Bu da kanın ayaklarda birikmesine ve zamanla varis oluşmasına neden olur.
Uzmanlar kapakçıkların tam olarak neden zayıfladığını, işlevini yerine getiremediğini ya da damarların neden gerildiğini açıklayamamaktadırlar.
Heidelberg Üniversitesinde (Almanya) FASEB bildirisinde (Ekim 2011 transkripsiyon faktörü AP-1) DNA kontrol genine bağlı tek bir proteinin varis oluşum sürecini başlattığı yazıldı. İlgili makaleye buradan ulaşabilirsiniz.
Araştırma yazarlarından P.h.D Thomas Korff bulgularının uzu vadede bu yaygın ama tehlikeli damar hastalıklarının altında yatan mekanizmalara odaklanan çalışmalara neden olacağını ve bu sayede de yaşam kalitesini çok arttıracak ilaç tedavisinin geliştirilmesini umduklarını söyledi.
Aşağıda varis hastalığı olma olasılığı yüksek risk gruplarını inceleyebilirsiniz.
Kadınların erkeklere göre, ayaklarında varis oluşma olasılığı iki kat daha fazladır.
Varis genellikle genetiktir.
Aşırı kilolu/obez kişilerde varisli damar oluşumu riski daha yüksektir.
Kadınların gebelik dönemlerinde, yaşamlarının diğer dönemlerine göre varis oluşma riski daha fazladır. Bunun nedeni gebelik sürecinde normal süreçlere göre daha fazla kan vardır. Bu da dolaşım sisteminde fazladan basınç oluşmasına neden olur. Hormon düzeyleri ve hormon dengesindeki değişim damar çeperlerinde rahatlamaya/genişlemeye yol açar. Bu faktörlerin her ikisi de varis olma riskini yükseltir. Rahim büyüdüğünde annenin pelvic bölgesindeki damarlarda daha çok baskı oluşur. Genel olarak hamilelik bittikten sonra varis oluşmuş damarlar da ortadan kaybolur. (Her zaman ortadan kaybolmaz ya da varisli damarların tamamı gitmeyebilir)
Yaşla bağlantılı olarak yıllar geçtikçe varisli damar oluşumu riski artar.
Bazı meslek grupları, özellikle çok ayakta duran ya da seyahat edenler risk altındadır.